Адзёр - не дзіцячая інфекцыя

Адзёр - даўняя спадарожніца чалавека. Першае класічнае апісанне гэтага захворвання, якое дайшло да нас, было зроблена іранскім навукоўцам ў 915 годзе н.э. Апісаны эпідэміі адзёру ў Еўропе ў 15 і 16 стагоддзях. У 17 стагоддзі ідзе актыўнае вывучэнне адзёру. У 1911 годзе навукоўцы адкрылі вірусную прыроду адзёру, а ў 1940 году штучна выдзелілі ўзбуджальніка.Што такое адзёр?Адзёр - віруснае захворванне, якое пашкоджвае толькі чалавека. Хвароба перадаецца выключна паветрана-кропельным шляхам. Адзёрны вірус вельмі лятучы. Унутры жылога памяшкання адзёр можа распаўсюджвацца на адносна вялікія адлегласці: у суседнія пакоі, кватэры, з паверху на паверх.Крыніца інфекцыі - хворы чалавек, заразны з апошніх 2 дзён інкубацыйнага перыяду і да 5-га дня ад з'яўлення высыпанняў. Заражаюцца практычна ўсе кантактныя дзеці і дарослыя, якія не маюць імунітэту супраць адзёру. Для заражэння досыць кароткачасовага і нават аддаленага кантакту з хворым.Інкубацыйны (ад моманту заражэння да з'яўлення сімптомаў) перыяд 10-18 дзён, максімальны - 21 дзень.Асноўныя прыметы захворванняЗвычайна адзёр пачынаецца з сімптомаў, падобных на прастуду: падымаецца тэмпература, часам вельмі высокая. З'яўляецца кан'юктывіт, узнікае святлабоязь. Гэта - пачатковы катаральныя перыяд. Ён доўжыцца 3-4 дні. Да яго канца тэмпература зніжаецца. Далей ідзе перыяд высыпання. Сып выглядае спачатку як чырвоныя плямкі, якія з'яўляюцца паэтапна, у першы дзень - за вушамі, на твары і шыі, на другі дзень - на тулаве, а потым на руках і нагах. Паступова яны зліваюцца ў вялікія плямы і становяцца фіялетавага адцення. У перыяд высыпання зноў падымаецца тэмпература. На 3-4-ы дзень сып пачынае бляднець, лушчыцца і бясследна знікае на 10-15 дзень хваробы.У 60-я гады 20 ст. адзёр была адной з 10 найбольш распаўсюджаных прычын дзіцячай смяротнасці. 95% дзяцей перахварэла адзёрам да 16 гадоў. Пасля пачатку масавай імунізацыі (у СССР - з 1967 г.) супраць адзёру захворванне рэзка скарацілася, а смяротнасць была практычна ліквідавана. Аднак у апошні час адзёр стаў выяўляцца ў падлеткаў і дарослых. У цэлым за мінулы год у краінах Еўропы зарэгістравана больш за 20 тысяч выпадкаў адзёру, больш за 40 з іх - са смяротным канцом. Найбольшая колькасць выпадкаў адзёру ў 2017 годзе адзначана ў Італіі (5004) і Румыніі (5560). Неспрыяльная сітуацыя наконт адзёру складваецца ва Украіне, Сербіі, Вялікабрытаніі, Грэцыі, Германіі, Латвіі, Польшчы, Францыі і Швецыі.Больш за 60% хворых - людзі ва ўзросце да 20 гадоў. Больш за 80% захварэлых не былі прышчэплены супраць адзёру, што абумовіла распаўсюджванне інфекцыі ў Еўропе.Асноўнай прычынай нізкіх ахопаў прафілактычнымі прышчэпкамі супраць адзёру ў асобных краінах Еўропы паслужыў рост колькасці адмоў ад вакцынацыі, які пачаўся з 2010 года. Не апошнюю ролю сыграла і распаўсюджанае памылковага ўяўленне пра адзёру як пра лёгкае захворванне.На самай справе - гэта далёка не бяскрыўднае захворванне, асабліва калі захворвае малое дзіця ці дарослы.У дзяцей першага года жыцця і дарослых адзёр працякае цяжка (тэмпературная рэакцыя вышэй, гарачка трымаецца даўжэй, сып багатая, зліўная, павялічваюцца лімфавузлы, намнога часцей пашкоджваюцца ўнутраныя органы (печань, селязёнка). Пасля перанесенага захворвання ўзнікаюць ўскладненні: паражэнні мозгу (энцэфаліт, менінгаэнцэфаліт), лёгкіх (пнеўманіі), органаў слыху (атыт) і г.д. пры захворванні цяжарнай жанчыны высокая верагоднасць нараджэння дзіця з множнымі прыроджанымі выродлівасцямі.

Меры аховы:

Найбольш просты, даступны, эфектыўны і бяспечны сродак, які дазваляе папярэдзіць захворванне - гэта вакцынацыя. Сучасныя вакцыны эфектыўны практычна на 100%. Наш Нацыянальны каляндар прадугледжвае прафілактычныя прышчэпкі ад адзёру ў 1 год і ў 6 гадоў. Планавая імунізацыя супраць адзёру праводзіцца адначасова з імунізацыяй супраць эпідэмічнага паратыту і краснухі з выкарыстаннем камбінаванай трывакцыны. Аналагічная тактыка планавай вакцынапрафілактыкі адзёру рэалізуецца ў большасці краін свету. Ахову забяспечваюць менавіта дзве прышчэпкі. Медыкі раяць, калі звестак аб прышчэпках няма ці вядома толькі пра адну прышчэпку ад адзёру, ці вы не хварэлі на адзёр раней, варта зрабіць прышчэпку нават даросламу не пазней чым за месяц да паездкі ў іншую краіну, дзе зараз неспрыяльная эпідэміялагічная сітуацыя. Напрыклад, Украіну і краіны ЕС.Зрабіць прышчэпку можна ў паліклініцы па месцы жыхарства. Перад правядзеннем прышчэпкі Вы ці Ваша дзіця ў абавязковым парадку будзеце агледжаны ўрачом.Калі ў вас павысілася тэмпература, з'явіліся сып, болі ў горле, кашаль, запалілася слізістая вачэй, трэба неадкладна звяртацца да ўрача. І калі вы да гэтага былі ў краінах ЕС або Украіне, пра гэта таксама трэба расказаць доктару.

Не адмаўляйцеся ад прафілактычных прышчэпак. Не стаўце пад пагрозу Ваша здароўе і здароўе Вашых дзяцей. Бяспека ў Вашых руках.Цэнтр гігіены і эпідэміялогіі Цэнтральнага раёна г.Мінска